Training 2018 – Kibinge/Uganda

Deventer Koffie heeft als tweede doel om in Social Return de winst op Deventer Koffie terug te brengen naar Uganda. Om hiermee trainingen mogelijk te maken aan werkloze jongeren om werk te kunnen maken in de koffieketen.

In november 2018 vond de eerste training plaats met een groep van 25 enthousiaste jongeren, vrouwen en mannen, allemaal wonend in subcounty Kibinge. Allemaal hebben ze alleen basisonderwijs gevolgd want geld voor een vervolgopleiding was er niet. Omdat ze geen baan kunnen krijgen zijn ze aangewezen op los-vast werk om een beetje aan inkomen te komen. Ze grijpen de kans van deze training met beide handen aan. De training wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de coöperatie van koffieboeren Kibinge (KCFCS) die ook de robusta koffiebonen voor Deventer Koffie levert. In de training gaat het om allerlei aspecten van een kwaliteitsvolle behandeling van de koffiebonen, om ondernemerschap en een goede klantgerichte benadering van koffieboeren.

Dat laatste komt goed van pas in de opdracht die aan de training is verbonden: het zoeken van contact met koffieboeren die nog geen lid zijn van de coöperatie, het onderhandelen over door hen te leveren koffie en deze te verkopen aan de coöperatie. De jongeren leren op die manier te ondernemen en te verdienen. De coöperatie krijgt hierdoor meer leveranciers die uitgenodigd worden om ook lid te worden. Hierdoor wordt de coöperatie versterkt. Maar ook door de jongeren, die samen de Kibinge youth traders’ Association (KYOTA) vormen als onderdeel van de coöperatie die daarmee meteen jonge leden aantrekt. De training leidt op deze manier tot een drievoudige winst. De jongeren zijn in staat geweest om meer dan 5.000 kg koffiebonen in te kopen en te verkopen aan de coöperatie en daarmee te verdienen om ervaring op te doen in het ondernemerschap. KYOTA gaat na de training en opdrachtperiode door met deze ondernemende activiteiten. De coöperatie ondersteunt hen met het beschikbaar stellen van dekzeilen om koffie op te drogen en met weegschalen. De jongeren hebben een account gekregen om hun geld te beheren. Training-report.pdf

Training 2019 – Kibinge/Uganda

Bij Social Return, het tweede doel van Deventer Koffie, gaat het om jongeren in Kibinge/Uganda te trainen in het werk vinden en maken in de koffieketen. In deze training van 2019 gaat het ook om het toevoegen van een nieuw verdienmodel, te weten het kweken van mushrooms op de koffiehusks. Dit zijn de vliesjes en het vruchtvlees van de koffiebes. Ze hebben geen waarde en worden weggegooid. Het gaat immers om de twee boontjes in de koffiebes. Juist omdat de husks worden weggegooid is het interessant om te onderzoeken of ze de grondstof kunnen vormen voor het kweken van mushrooms. Noem het maar een circulaire benadering zoals we ook in Nederland kennen in het kweken van oesterzwammen op koffiedik.

Het is allemaal aanleiding geworden om in 2019 samen met een groep werkloze jongeren een pilot uit te voeren in Kibinge: de pilot mushrooms on coffee husks.

Na een voorbereiding in Nederland is de pilot in oktober 2019 gestart met een groep van 15 vooral jonge vrouwen en mannen/ Deze groep is training gegeven gedurende twee weken in de principes van de kweek van mushrooms. Dit gebeurde onder leiding van de Nederlandse oesterzwamkweker Michel Brans. Er is een democenter ingericht met een donkere en een lichte ruimte voor het plaatsen van de buidels met substraat, een mix van coffee- en cotton husks. Vervolgens is bij iedere deelnemer thuis een eigen democenter ingericht voor het zelf kweken. De eerste stappen zijn gezet in ondernemerschap en in marktbenadering. De groep heeft zich gevormd tot de Kibinge Mushroom Farmers Association (KMFA) met een bestuur met een nauwe samenwerking met de coöperatie van koffieboeren Kibinge (KFCSC). Het ging om een pilot waarin onderzocht moest worden wat de processtappen zijn en wat de beste samenstelling van het substraat voor de sporen zou moeten zijn. Aanvankelijk bleek het substraat en de behandelwijze nog niet tot het goede resultaat te leiden. Vervolgtrainingen vonden plaats met ook de medewerking van een Ugandese trainer. Uiteindelijk is het juiste spoor gevonden en kwamen er prachtige oesterzwammen te voorschijn uit de buidels met substraat. Er moet nog meer uitgewerkt worden maar de deelnemers aan KMFA krijgen de smaak steeds meer te pakken en gaan zelfstandig verder in het uit ontwikkelen. Het is gelukt om een nieuw verdienmodel te ontwikkelen: het kweken van mushrooms op coffee husks!

KMFA gaat verder en wordt daarin ook ondersteund door Deventer Koffie vanuit de Social Return. Het doel is de association verder organisatorisch te versterken, de productie on coffee husks te vergroten en de marktbenadering uit te bouwen om te komen tot een nieuw regionaal proteïnerijk voedingsmiddel dat leidt tot inkomstenversterking en een verbeterde voedselzekerheid. Er is een recept opgesteld met de processtappen en in het vervolgtraject wordt dit recept elders in Uganda en ook in andere koffiegebieden daarbuiten op een transparante wijze uitgezet.